بازگشت روح آب
پپه تِلا
ترجمه‌ی مهدی خاکی
چاپ اول: زمستان ۱۳۹۹، نشر مهری، لندن
شابک:
978-1-914165-50-4
صفحه‌آرایی و گرافیک جلد: استودیو مهری
نقاشی روی جلد:
© فاطمه تخت‌کشیان، از مجموعه‌ی خود آرمانی، ۲۰۱۳-۱۶
کتاب حاضر ترجمه‌ای است از نسخه‌ی انگلیسی کتاب The Return of the Water Spirit که در سال ۱۹۹۵ منتشر شده است.
مشخصات نشر: نشر مهری :لندن
۲۰۲۱ میلادی/۱۳۹۹ شمسی.
مشخصات ظاهری: ۱۳۴ ص.: غیرمصور.
موضوع: فساد سیاسی و تخریب طبیعت.
بازگشت روح آب
پپه تِلا نام قلمی آرتور کارلوس موریسیو پستانا دوس سانتوس است. او، که در 1941 در بنگوئلا (آنگولا) به دنیا آمده، در 1958 برای تحصیل در رشته مهندسی به پرتغال رفت. چهار سال بعد به فرانسه رفت و بعد به الجزیره و در آنجا جامعه‌شناسی خواند و همانجا در بنیانگذاری مرکز مطالعات آنگولایی شرکت کرد. در اواخر دهه‌ی 1960 او را به جبهه‌ی کابیندا فرستادند و در جنگ چریکی علیه ارتش استعماری شرکت کرد. عضو اولین هیأت نمایندگان MPLA بود که در پایان جنگ استقلال به آنگولا پرواز کرد. مسئولیت‌های دیگر پپه تِلا معاونت وزیر فرهنگ و عضویت در اتحادیه‌ی نویسندگان آنگولا بود. پپه تِلا نویسنده‌ی رمان‌های زیادی است، از جمله یاکا (۱۹۸۵)، که جایزه ملی ادبیات آنگولا را در 1986 دریافت کرده، رمان‌های یاکا و مابومبه در رشته‌ی نویسندگان آفریقایی هاینه مان منتشر شد. رمانک بازگشت روح آب اولین بار در 1995 منتشر شد و جایزه کاموئش در پرتغال را نصیب نویسنده کرد (1997).
داستان در آنگولای زمان جنگ، در دهه 1980 می‌گذرد، زمانی که نخبگان حاکم (MPLA) یعنی جنبش خلق برای آزادی آنگولا، که متکی به ایدئولوژی مارکسیسم بودند، پس از اصلاحات اقتصادی و رو آوردن به اقتصاد بازار آزاد غرق در فساد، خویشاوند سالاری و وفور نعمت سرمایه‌داری برای حاکمان شدند.
در میدان و بازار کیناکشیشی که بر اثر خشکاندن دریاچه و ریختن سیمان و آجر و ساختن آپارتمان‌های شیک در آن مرکز خرید بزرگ لوآندا شده، ساختمان‌ها یکی پس از دیگری فرو می‌ریزند و مهندسان و سایر متخصصان از آن سر در نمی‌آورند. بسیاری آن را روند اسرارآمیز سندرم لوآندا می‌دانند و عذاب الهی.
با اندک توجهی به گوهر اسطوره‌شناسی آفریقایی، که تاریخ آن را مخدوش کرده، آیا می‌توان علت آن را روح آب )کیاندا) دانست؟
رمان بین این دو نیروی کهنه و نو در نوسان است. درست همان‌طور که ایمان می‌تواند کوه را جابه‌جا کند، روح آب هم می‌تواند شهری را ویران کند.
این کتاب انتقادی کوبنده از نخبگان حاکم آنگولاست که اصول سوسیالیسم را ترک کردند و به رفاه و وفور سرمایه‌داری رو آوردند؛ در عین حال، نسبت به تخریب طبیعت و بی‌توجهی به محیط زیست هشدار می‌دهد.
