top of page

نویسنده: الیف شافاک

مترجم: گلناز غبرایی

رمان

ناشر: مهری

تاریخ انتشار: ۲۰۱۸

صفحه ۳۷۶ 

اندازه: ۲۱/۱۴.۸سانتی‌متر 

وزن: -- گرم

 

مقدمه‌ای بر حرامزاده ی استانبولی

الیف شافاک برای مخاطبان ایرانی چهره ی ناشناخته‌ای نیست. کتاب ملت عشق او به چندمین چاپ رسید و گمان کنم آثار دیگری هم از همین نویسنده، در ایران ترجمه و پخش شده باشد. کتاب حرامزاده‌ی استانبولی، اما امکان ترجمه ی بی سانسور در ایران را نخواهد داشت. کتابی رنگارنگ از شهری که سعی به پنهان کردن رازهای گذشته دارد. استانبول به گفته‌ی شافاک برلین نیست که اصرار بر انداختن نور به همه‌ی زوایای تاریک گذشته را داشته باشد.در استانبول فقط معماری و خوشنویسی خبر از گذشته می‌دهد، اینجا سعی بر تکه‌تکه کردن تاریخ است.سعی برانداختن مسئولیت به گردن این و آن. و در مرحله ی آخر به گردن پدرانی که دیگر نیستند و پسران و دخترانی که موضوع ربطی به آن‌ها ندارد. اصرار دارند بگویند گذشته اولاً آن طور نبوده که دشمنان (در این کتاب ارمنی ها) ادعا می‌کنند و ثانیاً اگر هم اشتباهاتی بوده، در گذشته‌ای رخ داده که آن‌ها سالها پیش برآن نقطه‌ی پایان نهاده‌اند. اصرار بر پنهان کاری و فراموشی اجباری موضوع این کتاب است. شافاک عقیده دارد که گذشته هر چه هست جز آنکه گذشته باشد. دو دختر جوان داستان: آسیا و آرمانوش در دو نقطه ی دنیا هنوز هم دارند با نتایج این گذشته ی خاموش دست و پنجه نرم می‌کنند. شافاک در داستانش به راستی اصراری بر تقسیم جامعه به جانی و قربانی ندارد. این را هم یکی از نتایج دست بردن در گذشته، در خاطرات و رخدادها می‌داند. هر دو طرف درگیر ماجرا می‌شوند. قربانی دیگر نمی‌تواند خود را از شر سایه‌های گذشته خلاص کند، نمی‌تواند با باری که  گذشته بر دوشش گذاشته، به جلو نگاه کند.در کتاب از زبان بارون باغداساریان می‌خوانیم : بعضی از ارمنی‌های در تبعید نمی‌خواهند که ترک‌ها نسل کشی را به رسمیت بشناسند. اگر این کار را بکنند، زیرپایمان را خالی کرده‌اند و ریسمانی که محکم ما را به هم پیوند زده از دستمان می گیرند. این‌طور تا حال ترک ها با کمال جدیت اعمال جنایت کارانه‌یشان را انکار کرده‌اند و ما با کمال جدیت نقش قربانی را بازی کرده‌ایم . به نظر می‌رسد در هر دو سو زنجیرهای کهنه‌ای وجود دارد که باید پاره شود.  

از آن سو ترکها هم نمی‌خواهند گذشته را به رسمیت بشناسند. با مطرح کردن مسائلی چون شرایط جنگی، خشونت جوانان ارمنی، تمامیت ملی و … که واقعاً هرجایی می‌شود از آن‌ها استفاده کرد، حاضر به پذیرش مسئولیت خود در عملی جنایت کارانه نیستند و به این ترتیب آن‌ها هم به جای جلوی رفتن، مرتب ناچار به توجیه و حتی در بعضی موارد تکرار گذشته می‌شوند. 

برای ما که در کشورمان همیشه گذشته، با احکام غیرقابل تردید مهرو موم شده، که تاریخ هر بار با آمدن حکومتی جدید دوباره نوشته می‌شود و به همین دلیل اعتمادی به آنچه نوشته و گفته شده وجود ندارد، شاید این کتاب آینه ای باشد برای بهتر دیدن. ما هم مثل ترک ها راهی جز برخورد با گذشته نداریم. تا وقتی آن را ندیده بگیریم، تا وقتی مرتب در حال حذف کردن بخشی از آن و بزرگ کردن بخش دیگر باشیم، بدون آنکه بخواهیم جامعه را به جانی و قربانی تقسیم خواهیم کرد وهیچ وقت نخواهیم توانست تبدیل به یک ملت شویم. 

شافاک در این کتاب سعی کرده به ترک ها بفهماند که کشورشان، آداب و رسوم شان، فرهنگ شان ارزش آن را دارد که از پافشاری بر سر بسیاری از احکامی که فقط دست و پایشان را بسته، دست بردارند. او را برای همین کتاب و همین حرف‌ها به دادگاه کشاندند. ما چه خواهیم کرد .

حرامزاده‌ی استانبولی

£16.00Price

    Related Products

    bottom of page